Een echtscheiding kent voor een ondernemer nog een aantal extra dimensies, welke van groot belang zijn bij de financiële afhandeling van de echtscheiding. Het is soms lastig voor ondernemers om door de bomen het bos te zien. Je wil scheiden maar hoe pak je dit aan? Waar moet je rekening mee houden? 

Vermogensrechtelijke positie

In de eerste plaats is het zaak aandacht te besteden aan de vermogensrechtelijke positie van de ondernemer binnen de echtscheiding. Een van de eerste vragen die daarbij aan de orde komt, is die naar het huwelijksgoederen regime waarin partijen zijn gehuwd. Zo mochten partijen in gemeenschap van goederen zijn gehuwd, of in een beperkte gemeenschap waartoe de onderneming behoort, betekent dat de onderneming onderdeel is van de verdeling.

Gemeenschap van goederen 

Aldus is het van groot belang om aandacht te besteden aan de huwelijksvermogensrechtelijke positie van de ondernemer, en eventueel aan de waardering van de onderneming.

Bij een gemeenschap van goederen houdt dat in de dat (waarde van) de onderneming bij helfte verdeeld moet worden. Er is daarbij ook aandacht nodig voor het soort onderneming dat gedreven wordt. Is er sprake van een eenmanszaak of een vof dan hebben we te maken met alle activa en passiva die in de gemeenschap vallen. Betreft het een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, dan vallen de aandelen van die vennootschap in de gemeenschap.

Er moet in de eerste plaats duidelijkheid komen over aan wie de activa/passiva of de aandelen worden toegedeeld, waarna er gesproken dient te worden over de waardering daarvan.

Is er gehuwd onder het maken van huwelijkse voorwaarden, dan zal bekeken moeten worden wat de positie is van de onderneming in het kader van de afwikkeling ervan. Als partijen gehuwd zijn buiten elke gemeenschap van goederen en er geen verrekenbedingen zijn opgenomen, valt de onderneming buiten de gemeenschap en kan de ondernemer opgelucht ademhalen, nu de onderneming dan niet in de afwikkeling behoeft te worden betrokken. Helaas bevatten huwelijkse voorwaarden vaak wel verrekenbedingen, waardoor het kan zijn dat de waarde van de onderneming wel tot een verrekening gaat behoren.

Alimentatie in combinatie met het ondernemerschap

Bij een alimentatieberekening is dan niet alleen het inkomen dat de ondernemer zichzelf uitbetaalt van belang, maar het inkomen dat hij zich redelijkerwijs kan toedichten. Dat betekent dat de resultaten van de BV worden bekeken om te bezien of er redelijkerwijs een hoger loon zou kunnen worden uitbetaald ofwel er mogelijkheden zijn voor een dividenduitkering. Daarbij dient overigens wel rekening te worden gehouden met het weerbaarheidsvermogen dat voor een onderneming noodzakelijk is en met de prognose voor de toekomst, bijvoorbeeld daar waar het aankomt op investeringen

Bij een alimentatieberekening is dan niet alleen het inkomen dat de ondernemer zichzelf uitbetaalt van belang, maar het inkomen dat hij zich redelijkerwijs kan toedichten. Dat betekent dat de resultaten van de BV worden bekeken om te bezien of er redelijkerwijs een hoger loon zou kunnen worden uitbetaald ofwel er mogelijkheden zijn voor een dividenduitkering. Daarbij dient overigens wel rekening te worden gehouden met het weerbaarheidsvermogen dat voor een onderneming noodzakelijk is en met de prognose voor de toekomst, bijvoorbeeld daar waar het aankomt op investeringen

Controle behouden als ondernemer

Immers, de ondernemer behoudt de vrijheid om zijn onderneming in te richten zoals hij dat goed vindt. Het is niet de bedoeling dat de rechter of de ex-partner op de stoel van de ondernemer gaat zitten. Ook is een punt van aandacht hierbij de eventuele rekening courant schuld die in privé aan de onderneming is opgebouwd. Immers de Hoge Raad heeft bepaald dat alle schulden in aanmerking dienen te worden genomen bij de bepaling van de draagkracht van een onderhoudsplichtige, aldus zo ook de r-c schuld. Dit is een mooi argument om tegenover een mogelijke dividenduitkering te zetten. Omdat alsdan het standpunt kan worden ingenomen dat die uitkering dient ter inlossing van de r-c schuld.

IB-onderneming

Bij een IB-onderneming ligt dat weer anders, nu het inkomen van die ondernemer gelijk is aan de winst die binnen de onderneming wordt gegenereerd. Nog steeds valt het mij op dat er nog veel gerekend wordt met het gemiddelde resultaat uit onderneming, hetgeen voor een IB-ondernemer vaak niet realistisch is. Het gaat namelijk om de liquiditeit die de ondernemer voor handen heeft. Zodoende heeft het altijd onze voorkeur, en gelukkig ook van steeds meer rechters, om te rekenen op basis van kasstromen.

Fiscale consequenties

Ten slotte dient bij een ondernemer ook extra aandacht te worden besteed aan de fiscale consequenties van de gemaakte keuzes ten aan zien van de afwikkeling. Zeker wanneer er sprake is van een overlegsituatie is het mogelijk om fiscale optimalisatie na te streven.

Aldus is de echtscheiding van een ondernemer een complexe aangelegenheid, waarbij het van groot belang is om een deskundige in te schakelen. Een familierecht advocaat met kennis van vermogensrecht/ondernemingsrecht althans kijk heeft op de jaarrekeningen van een onderneming en oog heeft voor de bedrijfseconomische aspecten naast de juridische. Ook is strategie daarbij van groot belang.  Bij Beumer advocaten en mediators bent u daarvoor aan het goede adres, zeker omdat Kim Beumer zelf ondernemer is en vaak ondernemers bijstaat in echtscheidingssituaties.

Spreek specialist Kim Beumer