U heeft een eigen zaak en gaat scheiden: wat zijn de gevolgen? Als u voor een echtscheiding staat, bevindt u zich in een emotioneel en verwarrende periode. De turbulente tijd die u al hebt doorgemaakt, vol twijfels en tegenstrijdige gevoelens, is ongetwijfeld intens geweest.
Het vooruitzicht blijft uitdagend. Als ondernemer brengt een echtscheiding extra complexiteit met zich mee. De impact op zowel uw persoonlijke als zakelijke leven is aanzienlijk. Vaak wordt het bedrijf betrokken bij de scheiding. Hieronder wordt toegelicht hoe dit proces verloopt en welke aspecten van belang zijn voor ondernemers die zich in een echtscheidingsprocedure bevinden.
Bedrijfsstructuur van belang
We zullen vier cruciale aspecten behandelen die van invloed zijn op de wettelijke afwikkeling van uw situatie:
- de huwelijksvorm;
- de bedrijfsstructuur;
- de waardebepaling van het bedrijf;
- de pensioenregeling;
- eventuele alimentaties.
Huwelijksvorm van belang bij eigen zaak en scheiden
Ongeveer driekwart van alle mensen die trouwen zonder voorwaarden, geven het jawoord volgens de wettelijke regeling van “gemeenschap van goederen”. Tot 1 januari 2018 was deze gemeenschap volledig bekend als “algehele gemeenschap van goederen”.
Als u in Nederland woont en trouwt zonder huwelijksvoorwaarden op te stellen, ontstaat automatisch een gemeenschap van goederen. Voor mensen die voor die datum trouwden zonder huwelijkscontract, omvatte deze gemeenschap ook het bedrijf, zelfs als details hierover niet bekend waren bij u of uw partner, zoals schulden. Alleen erfenissen of schenkingen met een uitsluitingsclausule vielen buiten deze gemeenschap.
Voor 1 januari 2018 getrouwd?
Voor huwelijken na 1 januari 2018 geldt een “beperkte gemeenschap”. Hierbij blijft alles wat je voor de huwelijksdatum bezat persoonlijk eigendom. Alles daarna valt binnen de gemeenschap, behalve erfenissen en schenkingen met een uitsluitingsclausule.
Huwelijkscontract van toepassing
Veel ondernemers kiezen daarom voor huwelijksvoorwaarden. Dit kan voorkomen dat de levenspartner bedrijfsrisico’s loopt of dat het bedrijf in de gemeenschap van goederen valt. De voorwaarden worden dan vastgelegd in deze huwelijksvoorwaarden. Bij de scheiding moeten deze huwelijksvoorwaarden worden afgehandeld, wat vaak inhoudt dat de partijen buiten de gemeenschap van goederen zijn gehuwd. Wat er met het bedrijf gebeurt tijdens de scheiding hangt dus af van de voorwaarden die zijn bepaald in het huwelijkscontract.
Bedrijfsvorm van de onderneming bij scheiding
Als u in gemeenschap van goederen bent gehuwd, wordt de impact van een scheiding op uw bedrijf mede bepaald door uw bedrijfsvorm. De meest voorkomende vormen zijn een eenmanszaak (voor zelfstandigen zonder personeel of zzp’ers), een besloten vennootschap (bv) en een vennootschap onder firma (vof).
Wanneer er sprake is van een gemeenschap van goederen (voor 2018) deelt u de zaak altijd met uw partner. Bij een scheiding zal de onderneming en de waarde daarvan voor verdeling in aanmerking komen.. Vaak blijven ex-partners elkaar ondersteunen in een eenmanszaak, en in gedeelde vof’s kan een van de partners meestal uitstappen, conform de bepalingen van het vennootschapscontract. Bij een besloten vennootschap gaat het om de verdeling en waardering van de tot de gemeenschap behorende aandelen.. Naast financiële kwesties spelen in dit geval vooral zeggenschapskwesties een rol.
Waardebepaling van het bedrijf speelt een grote rol
Los van de bedrijfsvorm wordt bij een echtscheidingsregeling alles bepaald door de waardebepaling van het betrokken bedrijf, wat vaak een knelpunt vormt om twee redenen:
- Ten eerste is de waardebepaling een complex proces waarbij verschillende factoren een rol spelen, zoals jaarcijfers, bezittingen, marktomstandigheden en toekomstige projecties.
- Ten tweede verschillen de belangen van de betrokken partijen. Terwijl de niet-ondernemende partner mogelijk voordeel heeft bij een hogere bedrijfswaarde, heeft de ondernemer juist baat bij een lagere waarde.
Dit kan leiden tot uiteenlopende percepties over de waarde van de onderneming tussen partners. Vaak wordt daarom de waardebepaling overgelaten aan een onpartijdige deskundige derde partij. Het is echter essentieel om te begrijpen dat de rechter altijd de continuïteit van het bedrijf als prioriteit zal beschouwen. Het bedrijf mag geen onoverkomelijke verliezen lijden als gevolg van de scheiding. In dergelijke gevallen wordt altijd gezocht naar alternatieve oplossingen, zoals betaling in termijnen. Dit geldt ook voor de alimentatieregeling: een failliete ondernemer kan simpelweg niet betalen.
Pensioenregeling / ouderdagsvoorziening van de ondernemer bij scheiding
Binnen een goederengemeenschap heeft uw voormalige partner recht op een deel van uw pensioen. Meestal gaat het om de helft van het pensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk, inclusief het nabestaandenpensioen. Na de scheiding kan uw ex-partner eisen dat het verschuldigde bedrag wordt overgemaakt naar een specifieke pensioenrekening. Dit kan gevolgen hebben voor de continuïteit van het bedrijf, omdat belastingregelingen hierdoor worden beïnvloed. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan hiervan worden afgeweken, mits u kunt aantonen dat de regeling het voortbestaan van uw bedrijf in gevaar brengt.
Het voldoen van alimentatie aan ex-partner of kinderen
De hoogte van de alimentatie wordt onder andere berekend op basis van de financiële draagkracht van de ondernemer. Deze draagkracht is echter variabel, afhankelijk van de omzet en winst die de ondernemer genereert. Zelfs bij een besloten vennootschap, met een afgescheiden vermogen, speelt het resultaat van de onderneming een rol bij de vaststelling van de draagkracht.
Draagkracht berekeningen ondernemer
Bij het vaststellen van de draagkracht van de ondernemer wordt gekeken naar het bedrag dat redelijkerwijs als inkomen kan worden uitgekeerd. Voor een eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof) dient het resultaat in de jaarrekening vaak onterecht als uitgangspunt. In het geval van een besloten vennootschap (bv) wordt het salaris dat de ondernemer zichzelf uitkeert, als de winst van de onderneming in beschouwing genomen. Het gaat erom dat de DGA zichzelf een reëel inkomen toedicht, in evenwicht met het resultaat uit onderneming,
Advies eigen bedrijf en scheiden
Heeft u een eigen zaak/onderneming en bent u van plan om te gaan scheiden? Laat u dan bijstaan door een advocaat van Beumer Advocaten. Wij procederen al meer dan twintig jaar voor én tegen ondernemers. Hierdoor kennen wij alle fouten die ondernemers maken. Probeer deze te voorkomen door de inschakeling van een familierecht advocaat. Neem contact met ons op.